Trung hoà Carbon: Giải pháp cho biến đổi khí hậu

Biến đổi khí hậu đang trở thành một trong những thách thức lớn nhất đối với nhân loại trong thế kỷ 21. Sự gia tăng của khí nhà kính, đặc biệt là carbon dioxide (CO₂), trong khí quyển đã dẫn đến những thay đổi đáng kể về thời tiết, mực nước biển và hệ sinh thái. Trung hòa carbon đã nổi lên như một mục tiêu cấp thiết để ngăn chặn những tác động tiêu cực này. Vậy, những phương pháp nào có thể giúp chúng ta đạt được trung hòa carbon? Trong bài viết này, BlueSky Việt Nam sẽ khám phá các giải pháp khả thi, kèm theo những ví dụ thực tiễn từ khắp nơi trên thế giới.

Một trong những phương pháp quan trọng nhất là chuyển đổi sang năng lượng tái tạo. Việc thay thế nhiên liệu hóa thạch bằng các nguồn năng lượng sạch như năng lượng mặt trời, gió, thủy điện và địa nhiệt giúp giảm đáng kể lượng CO₂ phát thải. Ví dụ, Trung Quốc đã đầu tư mạnh mẽ vào năng lượng mặt trời, trở thành quốc gia sản xuất điện mặt trời lớn nhất thế giới. Tại tỉnh Thanh Hải, họ đã xây dựng trang trại điện mặt trời Longyangxia với công suất 850 MW, đủ để cung cấp điện cho hàng trăm nghìn hộ gia đình. Sự chuyển đổi này không chỉ giảm phát thải mà còn tạo ra việc làm và thúc đẩy kinh tế địa phương.

Công nghệ thu giữ và lưu trữ carbon (CCS) là một giải pháp công nghệ cao giúp giảm lượng CO₂ phát thải từ các nhà máy điện và công nghiệp. Công nghệ này cho phép thu giữ CO₂ trước khi nó được phát thải vào khí quyển, sau đó lưu trữ an toàn dưới lòng đất. Na Uy là quốc gia tiên phong trong lĩnh vực này với dự án Northern Lights. Dự án này thu giữ CO₂ từ các nhà máy công nghiệp và vận chuyển nó bằng tàu đến các bể chứa dưới đáy biển Bắc Hải. Đây là bước tiến quan trọng trong việc ứng dụng CCS trên quy mô lớn.

Giao thông vận tải là một trong những nguồn phát thải CO₂ lớn nhất. Việc điện hóa phương tiện giao thông và phát triển hạ tầng cho xe điện là giải pháp hiệu quả. Na Uy một lần nữa dẫn đầu khi hơn 50% số xe bán ra tại nước này trong năm 2020 là xe điện. Chính phủ Na Uy đã áp dụng nhiều chính sách khuyến khích như miễn thuế, giảm phí cầu đường và cung cấp chỗ đậu xe miễn phí cho xe điện. Kết quả là lượng CO₂ phát thải từ giao thông đã giảm đáng kể.

Nông nghiệp bền vững cũng đóng vai trò quan trọng trong trung hòa carbon. Phương pháp canh tác không cày xới, sử dụng phân bón hữu cơ và quản lý đất đai hiệu quả giúp đất hấp thụ nhiều CO₂ hơn. Australia đã áp dụng phương pháp canh tác bảo tồn, giúp tăng độ ẩm và chất hữu cơ trong đất, đồng thời giảm xói mòn. Nông dân như Colin Seis đã kết hợp chăn nuôi và trồng trọt, tạo ra hệ sinh thái nông nghiệp bền vững, tăng năng suất và hấp thụ lượng lớn CO₂.

Việc trồng rừng và phục hồi rừng là cách tự nhiên và hiệu quả để hấp thụ CO₂. Ethiopia đã thực hiện chiến dịch trồng cây lớn nhất thế giới, với mục tiêu trồng 4 tỷ cây trong năm 2019. Chỉ trong một ngày, họ đã trồng được hơn 350 triệu cây, thiết lập kỷ lục thế giới. Chiến dịch này không chỉ giúp hấp thụ CO₂ mà còn cải thiện môi trường sống, ngăn chặn sa mạc hóa và tạo ra việc làm cho người dân địa phương.

Xây dựng xanh và thiết kế các tòa nhà tiết kiệm năng lượng cũng góp phần quan trọng. Các tòa nhà tiêu thụ khoảng 40% năng lượng toàn cầu và phát thải lượng lớn CO₂. Singapore đã triển khai chương trình Green Mark, khuyến khích các nhà phát triển xây dựng tòa nhà xanh. Tòa nhà CapitaGreen là một ví dụ, với thiết kế thông minh giúp giảm tiêu thụ năng lượng đến 26%, sử dụng hệ thống làm mát tự nhiên và tích hợp cây xanh vào kiến trúc.

Phát triển kinh tế tuần hoàn là một phương pháp tiếp cận mới, trong đó rác thải được coi là tài nguyên và được tái chế, tái sử dụng. Thụy Điển đã đạt được thành công lớn khi chỉ có chưa đến 1% rác thải sinh hoạt được đưa đến bãi chôn lấp. Họ đã xây dựng các nhà máy chuyển đổi rác thải thành năng lượng, cung cấp điện và nhiệt cho các hộ gia đình. Mô hình này giúp giảm phát thải CO₂ từ việc chôn lấp và đốt rác không kiểm soát.

Thay đổi thói quen tiêu dùng của cá nhân cũng đóng góp quan trọng. Việc giảm tiêu thụ thịt đỏ, sử dụng sản phẩm địa phương và theo mùa, hạn chế sử dụng nhựa dùng một lần giúp giảm phát thải CO₂. Phong trào “Meatless Monday” (Ngày thứ Hai không thịt) đã lan rộng trên khắp thế giới, khuyến khích mọi người giảm tiêu thụ thịt để bảo vệ môi trường và cải thiện sức khỏe.

Sử dụng công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo để tối ưu hóa năng lượng và quản lý tài nguyên. Microsoft đã cam kết trở thành công ty trung hòa carbon vào năm 2030 và thậm chí sẽ loại bỏ toàn bộ lượng CO₂ mà họ đã phát thải kể từ khi thành lập vào năm 1975. Họ đầu tư vào công nghệ AI để quản lý năng lượng hiệu quả hơn trong các trung tâm dữ liệu và hỗ trợ các dự án năng lượng tái tạo.

Cuối cùng, bù đắp carbon thông qua đầu tư vào các dự án môi trường. Các công ty và cá nhân có thể mua tín chỉ carbon, tương đương với việc giảm hoặc hấp thụ một lượng CO₂ nhất định. Số tiền này được sử dụng để tài trợ cho các dự án trồng rừng, năng lượng tái tạo hoặc bảo tồn sinh thái. Air France đã triển khai chương trình cho phép hành khách bù đắp lượng CO₂ từ chuyến bay của họ bằng cách đóng góp vào các dự án môi trường trên khắp thế giới.

Nhìn chung, việc trung hòa carbon đòi hỏi sự kết hợp của nhiều phương pháp và sự hợp tác giữa các chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng. Các ví dụ thực tiễn trên cho thấy rằng chúng ta hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu này nếu có quyết tâm và hành động kịp thời. Biến đổi khí hậu là vấn đề toàn cầu, và việc trung hòa carbon không chỉ bảo vệ môi trường mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững, tạo ra việc làm và cải thiện chất lượng cuộc sống cho tất cả mọi người.